Sos beszamelowy – jak zrobić i do czego pasuje?

Poznaj uniwersalny i prosty przepis krok po kroku na sos beszamelowy, który uszlachetnia wiele potraw. Jest tak pyszny, że można go jeść łyżką z garnka. Bardzo lubię makaron lub dania mięsne z beszamelem. Zobacz jak zrobić i do czego pasuje sos beszamelowy.

Prostą zasmażkę na bazie mąki, masła, mleka oraz przypraw zrobisz w zaledwie 5 minut. Prawdopodobnie sos powstał na dworze Ludwika XIV i wymyślił go Louis de Bechameil. Sos beszamelowy to król wszystkich sosów i stanowi bazę dla wielu innych sosów lub potraw. Dzięki mojemu przepisowi zapomnisz o sosach z torebek.

Sos beszamelowy do czego pasuje?

Osobiście najczęściej wykorzystuję sos beszamelowy do makaronu lub polania ugotowanego kalafiora. Wystarczy ugotować makaron lub warzywa i polać ciepłym sosem. Jest głównym składnikiem popularnej, włoskiej potrawy lasagne lub greckiej musaki. Świetnie sprawdza się do zapiekanek z warzyw lub mięsa. Ostatnio wykorzystałam ten sos do polania tarty z kurczakiem i szpinakiem. Idealnie pasuje do ryby i drobiu. Możesz nim polać jajka na twardo lub kanapki z serem i szynką. Na bazie sosu beszamelowego możesz także upiec suflety. W rzadszym sosie beszamelowym możemy też dusić: pulpety, kotlety, naleśniki, drób lub rybę.

Sos beszamelowy stanowi doskonałą bazę do pozostałych sosów. Na samym dole przepisu we wskazówkach podaję także co można dodać do sosu beszamelowego i gdzie wykorzystać takie wariacje.

Sos beszamelowy – składniki:

Szklanka to pojemność 250 ml. Kaloryczność: 135 kcal w 100 g sosu. Polecam w diecie wegetariańskiej.

• 50 g masła (1/4 kostki)
• 50 g mąki pszennej (3 pełne łyżki)
• 500 ml mleka (2 szklanki najlepiej tłuste 3,2%)

Przyprawy:
Do sosu beszamelowego dodaj koniecznie po szczypcie (około 1/4 łyżeczki):

• soli
• świeżo zmielonego pieprzu
• gałki muszkatołowej

Dodatkowo do smaku możesz też dodać po szczypcie: oregano, słodkiej lub ostrej papryki. Jeśli nie mam gałki muszkatołowej, to do smaku dodaję odrobinę więcej pieprzu i pół łyżeczki musztardy. Jeśli przeszkadzają mi w potrawie czarne kropki pieprzu, to używam pieprzu białego.

Mleko możesz zastąpić bulionem lub biały winem. W wersji bezglutenowej mąkę pszenną możemy zastąpić skrobią kukurydzianą lub ryżową.

Jak zrobić sos beszamelowy?

Do przygotowania sosu beszamelowego potrzebować będziemy przede wszystkim: garnka z grubym dnem lub patelni, trzepaczki ewentualnie drewnianej łyżki.

Krok 1. Podsmażam masło i mąkę

W garnku (lub patelni) na średnim ogniu rozpuszczam masło. Gdy się rozpuści i zacznie pienić, dodaję mąkę łyżka po łyżce i mieszam energicznie za pomocą trzepaczki (ewentualnie drewnianej łyżki). Zasmażkę podgrzewam i cały czas mieszam na średnim ogniu przez około 2 minuty do czasu, aż się tylko lekko zazłoci (nie zarumieni). Podczas robienia sosu beszamelowego najważniejsze jest sprawne mieszanie, aby nie powstały grudki.

Tłuszcz z masła obtacza mąkę i zapobiega zbijaniu się i powstawaniu grudek. Proszę uważać, aby nie podgrzewać zasmażki za długo, ponieważ uzyskamy wówczas ciemny sos. Sos beszamelowy jest sosem białym. Dodatkowo za długie podgrzewanie sprawia, że skrobia traci właściwości zagęszczające sos.

Krok 2. Dolewam mleko

W składnikach jest 500 ml mleka. Nie przeraź się tą ilością. Podczas podgrzewania i mieszania otrzymasz gęsty sos :-). Oprzyj się też pokusie dodania większej ilości mąki.

Do zasmażki stopniowo i powoli dolewam mleko i oczywiście cały czas mieszam za pomocą trzepaczki (rózgi kuchennej). Podgrzewam (nie doprowadzam do wrzenia) i ciągle mieszam do czasu, aż uzyskam gładki sos o aksamitnej konsystencji. Trwa to od 5 do 10 minut. Dużo zależy od średnicy garnka lub patelni. Na szerszej powierzchni szybciej zgęstnieje. Jeśli powstaną grudki, przeciśnij sos przez sito i dokładnie wymieszaj.
Pod koniec oprószam przyprawami: solą, świeżo zmielonym pieprzem oraz gałką muszkatołową. Możesz też dodać: oregano, curry oraz słodką lub ostrą paprykę. Pamiętaj jednak, że przyprawy będą miały wpływ na ostateczny kolor sosu. Zdejmuję sos z ognia i sprawdzam smak. W razie potrzeby dodaję przypraw i całość mieszam.

Otrzymuję aksamitnie gładki sos beszamelowy o konsystencji lekko rzadszej niż kisiel lub budyń. Pamiętaj, że sos zgęstnieje podczas stygnięcia lub zapiekania.

Gotowym sosem zaraz po zrobieniu, polewam docelową potrawę.

Wskazówki

1. Gorącą zasmażkę z masła i mąki rozprowadzam mlekiem w temperaturze pokojowej. Całość mieszam cały czas podczas podgrzewania, aby nie powstały grudki. Ewentualne grudki przeciskam przez sito.
2. Czy sos beszamelowy można zrobić wcześniej? Najlepiej robić sos tuż przed podaniem. Wówczas jest najsmaczniejszy i ma aksamitnie gładką konsystencję. Jeśli jednak potrzebujesz odgrzać sos zrobiony wcześniej, to do zimnego sosu dolej trochę mleka, aby go rozrzedzić i podgrzej cały cas mieszając na mocy palnika lekko mniejszej niż średnia. Jeśli powstaną grudki, to przeciśnij sos przez sito i dokładnie wymieszaj. Aby na wierzchu przechowywanego na później sosu nie powstała skórka, polej go odrobiną roztopionego masła lub na ciepły sos połóż plasterek masła.
3. Jaki smak ma sos beszamelowy? Jest neutralny i delikatny w smaku. Słodycz podsmażanego masła i kremowość mleka przełamuje słony posmak. Aby urozmaicić smak sosu beszamelowego możesz do niego dodać do wyboru:

• łyżkę chrzanu (świetnie sprawdza się do dań mięsnych),
• łyżkę musztardy (znakomicie smakuje z jajkami na twardo lub do ryb),
• 2 łyżki przecieru pomidorowego lub łyżeczkę koncentratu pomidorowego ( świetnie sprawdzi się do dań z makaronem lub mięsa)
• łyżkę curry oraz łyżkę musu jabłkowego (idealnie pasuje do ryb, drobiu, makaronu lub ryżu),
• 2 łyżki tartego sera (rewelacyjnie pasuje do warzyw gotowanych w wodzie lub zapiekanek).

Sos beszamelowy możemy też zrobić na słodko. Wówczas zamiast przypraw ze składników dodaj do smaku cukier, cukier waniliowy, miód. Takim sosem możesz polać ciasto, racuchy lub np omlet.

4. Od ilości mleka zależy konsystencja sosu. W swoim przepisie podaję uniwersalną gęstość, która pasuje do większości dań. Są jednak dania, które wymagają innej gęstości. Np do lasagne dodajemy płynniejszy sos (więcej mleka), a np do croque madame gęstszy (mniej mleka). Dodatkowo pamiętaj, że sos po ostygnięciu, gęstnieje.
5. Czym zastąpić mleko w sosie beszamelowym? Mleko możemy z powodzeniem zastąpić bulionem lub białym winem.